Tâm điểm chú ý của giới y học trên toàn thế giới, thêm hi vọng sống cho người bệnh. Thuốc chữa khỏi ung thư Dostarlimab bước đầu thử nghiệm thành công tại Mỹ với kết quả 12 bệnh nhân ung thư trực tràng đều thuyên giảm 100% sau khi sử dụng thuốc trong khoảng 6 tháng.
Vậy cụ thể thuốc chữa khỏi ung thư Dostarlimab có phải là “thần dược” đáng được mong đợi hay không, hoạt chất và cơ chế tác động của nó thế nào? Bài viết sau sẽ cho bạn đọc những thông tin đầy đủ hơn
Thông tin về thuốc chữa khỏi ung thư Dostarlimab
Dostarlimab là loại thuốc ngăn chặn ảnh hưởng của tế bào ung thư lên hệ miễn dịch, khiến các tế bào miễn dịch tìm và tiêu diệt khối u hiệu quả.
Dostarlimab đã được chấp thuận ở Mỹ và châu u vào tháng 4/2021. Đây là loại thuốc miễn dịch sử dụng trong điều trị ung thư nội mạc tử cung, tác động vào niêm mạc tử cung, có hiệu quả rất cao.
Năm 2022, các nhà khoa học lần đầu tiên thử nghiệm thuốc trên khối u trực tràng. Đặc biệt, đến ngày 8/6 các nhà khoa học đã tỏ ra vô cùng phấn khích trước thông tin thuốc Dostarlimab đã chữa khỏi hoàn toàn ung thư thực tràng.
Cơ chế hoạt động của thuốc chữa khỏi ung thư Dostarlimab
Thuốc Dostarlimab không hoạt động bằng cách tấn công trực tiếp vào chính khối u ung thư, mà kiểm soát, thúc đẩy hệ thống miễn dịch của bệnh nhân thực hiện điều này.
Thông thường, tế bào T (tế bào miễn dịch) có nhiệm vụ tìm kiếm và kiểm soát các tế bào nhiễm bệnh lạ. Chúng chứa hai loại protein: loại thứ nhất (loại một) giúp kích hoạt phản ứng miễn dịch, loại hai hạn chế khả năng miễn dịch. Đây được gọi là những protein điểm kiểm soát.
Protein điểm kiểm soát loại một kích hoạt tế bào T, nhưng nếu tế bào T làm việc quá lâu, nó bắt đầu phá hủy các mô khỏe mạnh. Lúc này, protein loại hai báo hiệu tế bào T ngừng hoạt động.
Một số tế bào ung thư tạo ra lượng protein loại hai cao. Chúng có thể bất hoạt tế bào T trước khi khối u biến mất. Nói cách khác, tế bào ung thư khiến hệ miễn dịch ở người bệnh đình trệ. Các tế bào T không còn khả năng nhận biết và tiêu diệt tế bào ung thư nữa.
Do đó, thuốc dostarlimab ngăn chặn các protein điểm kiểm soát loại hai, tức là ngăn chặn ảnh hưởng của tế bào ung thư lên hệ miễn dịch. Điều này khiến hệ miễn dịch hoạt động trở lại, các tế bào T có thể tìm thấy và tấn công tế bào ung thư.
Trong thử nghiệm lâm sàng, không bệnh nhân nào có biến chứng đáng kể. Trung bình, một phần 5 bệnh nhân có phản ứng bất lợi với thuốc, nhưng đều dễ dàng kiểm soát và điều trị. 3% đến 5% bệnh nhân có biến chứng nặng hơn, dẫn đến yếu cơ, khó nhai và nuốt.
Thuốc Dostarlimab có điều trị được tất cả bệnh ung thư không?
Đây là câu hỏi lớn nhất đối với các nhà khoa học. Theo tiến sĩ Aju Mathew, chuyên gia tại Trung tâm Ung thư Ernakulam, các thuốc ức chế như dostarlimab chỉ phù hợp với bệnh nhân bị suy giảm chức năng hệ thống sửa lỗi ghép cặp DNA (MMR).
Những bệnh nhân này có một số đột biến gen nhất định, khiến hệ thống sửa chữa gặp sai lầm khi ghép cặp DNA trong tế bào. Các tế bào không được sửa lỗi thường có nhiều đột biến gen, có thể dẫn đến ung thư.
Bác sĩ Luis A. Diaz Jr (thứ hai từ trái sang) cùng 4 bệnh nhân được điều trị bằng thuốc dostarlimab.
Tuy nhiên, tình trạng trên chỉ xảy ra ở dưới 10% bệnh nhân ung thư ruột kết. Vì vậy, thuốc chưa chắc hiệu quả trên những bệnh nhân này.
MMR phổ biến nhất ở người mắc ung thư đại trực tràng, các loại ung thư đường tiêu hóa và ung thư nội mạc tử cung. Một số bệnh nhân ung thư vú, tuyến giáp, tuyến tiền liệt và bàng quang cũng gặp tình trạng này.
Thuốc Dostarlimab có phải là “thần dược” trong điều trị ung thư không?
Tiến sĩ Mathew thừa nhận, dostarlimab là một loại thuốc đầy hứa hẹn, song lưu ý các thử nghiệm lâm sàng đều rất nhỏ, chỉ có kết quả trên bệnh nhân mắc một loại ung thư cụ thể.
Tiến sĩ Nitesh Rohatgi, giám đốc cấp cao, khoa ung thư, Viện nghiên cứu Fortis Memorial, cho rằng dostarlimab nên được chỉ định cùng với một số loại thuốc khác, thay vì dùng độc lập.
Theo tiến sĩ CS Pramesh, giám đốc Trung tâm Tưởng niệm Tata ở Mumbai, việc gọi dostarlimab với tên “thần dược chữa ung thư, có thể tác động đến việc điều trị toàn cầu” là quá sớm và viển vông.
“Dù kết quả nghiên cứu đáng chú ý, chúng ta cần điều trị, theo dõi số lượng bệnh nhân lớn, thực hiện thử nghiệm ngẫu nhiên lớn hơn mới có thể kết luận loại thuốc này giúp thay đổi cuộc chơi”, ông nói.
Theo tiến sĩ Rohatgi, với kết quả nghiên cứu mới, cộng đồng thời điểm này chỉ nên mong đợi một liệu pháp miễn dịch chữa ung thư ruột kết, có thể sử dụng trước khi phẫu thuật.
Mặc dù thuốc chữa khỏi ung thư Dostarlimab đang vẫn trong quá trình thử nghiệm, nhưng đây cũng là những tín hiệu tích cực, mở ra hướng điều trị cho căn bệnh hiểm nghèo đang cướp đi nhiều sinh mạng mỗi năm. Điều này cũng mang lại những hy vọng mới cho bệnh nhân ung thư để kéo dài và duy trì sự sống.